Przepisy prawa drogowego nakazują zachowanie ostrożności albo szczególnej ostrożności. Podczas rozwiązywania testów na prawo jazdy, błędne odpowiedzi (chociaz często wynikające w dobrej wierze) padają właśnie w pytaniach dotyczących szczególnej ostrożności.

Testy na prawo jazdy: pełna oficjalna baza pytań na prawo jazdy. Odpowiedzi z uzasadnieniem eksperta

Kiedy więc należy zachować szczególną ostrożność a kiedy wystarczy ostrożność "zwykła"? Czy jest jakakolwiek różnica pomiędzy ostrożnością a szczególną ostrożnością?

Ostrożność

Ustawa prawo o ruchu drogowym nakazuje zachowanie ostrożności każdemu uczestnikowi ruchu a także osobie znajdującej się przy drodze. Ostrożność należy zachować stale, niezależnie od sytuacji:

Art 3. ust. 1 Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem za-kłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.

Art 3. ust. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby znajdującej się w pobliżu drogi, jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym przepisie.

Kogo obowiązuje ostrożność?

1. Wszystkich uczestników ruchu drogowego (kierujących pojazdami, pieszych czy, pasażerów)
2. Innych osób znajdujących się na drodze, poza uczestnikami ruchu (osoba wykonująca prace remontowe)
3. Osób znajdujących się poza drogą i w jej pobliżu a których zachowanie może mieć wpływ na ruch na drodze (dzieci na placu zabaw, osób np wypalają liście powodując zadymianie itp).

Szczególna ostrożność

To ostrożność dotycząca wyłącznie konkretnych osób znajdujących się w konkretnych sytuacjach drogowych. Zarówno wspomniane osoby jak i sytuacje drogowe zostały precyzyjnie wskazane przez kodeks drogowy.

Co to znaczy zachować szczególną ostrożność?

Przepisy nie określają jakie zachowanie ma być przejawem zachowania ostrożności. W przypadku szczególnej ostrożności prawo drogowe precyzyjnie określa co należy robić aby zachować szczególną ostrożność:

Art. 2. ust. 22. Szczególna ostrożność – ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i do-stosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniają-cych się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie.

Kiedy należy zachować szczególną ostrożność?

Do zachowania szczególnej ostrożności obowiązuje cię:

• każdy minięty znak ostrzegawczy,
• migający lub stały sygnał żółty umieszczony na przeszkodzie albo migający sygnał żółty nadawany przez sygnalizator.

Szczególną ostrożność powinien zachować:

Kierujący pojazdem podczas:

• włączania się do ruchu,
• zmiany kierunku jazdy lub zajmowanego pasa ruchu, 
• cofania, 
• wyprzedzania, 
• zbliżania się do skrzyżowania, 
• przecinania się kierunków ruchu poza skrzyżowaniem
• zbliżania się do przejścia dla pieszych, 
• zbliżania się do przejazdu dla rowerzystów oraz skręcania w drogę poprzeczną,
• przejeżdżaniu obok oznakowanego przystanku tramwajowego lub przystanku przystanku innego pojazdu komunikacji publicznej nieznajdującego się przy chodniku,    
• zbliżania się  do przejazdu kolejowego lub tramwajowego oraz podczas przejeżdżania przez te przejazdy, 
• jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza,  
• przejeżdżania obok pojazdu do nauki jazdy lub egzaminowania oznaczonego literą "L". Poprzez "przejeżdżanie obok rozumie się wymijanie, omijanie tego pojazdu oraz jazdę za nim, 
• jazdy pojazdem uprzywilejowanym "w akcji" w sytuacji niestosowania się do przepisów ruchu drogowego dotyczących zatrzymania i postoju, oraz sygnałów drogowych,
• jazdy pojazdem wykonującym prace remontowe, modernizacyjne  lub porządkowe w przypadku niestosowania się do przepisów dotyczących jazdy po jezdni, lub przy jej prawej krawędzi, oraz o zatrzymaniu i postoju, 
• przejeżdżania obok autobusu szkolnego, 
• omijaniu pojazdu przewożącego zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do 18 lat w czasie ich wsiadania lub wysiadania,
• omijania oznakowanego pojazdu przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu osób niepełnosprawnych, w czasie wsiadania lub wysiadania osoby niepełnosprawnej,
• prowadzenia pojazdu nienormatywnego.

Pieszy podczas:

• przechodzenia przez torowisko,
• przechodzenia przez jezdnię.

Kierujący rowerem podczas:

• korzystania z drogi dla rowerów i pieszych ,
• korzystania z chodnika lub drogi dla pieszych .

Uprawniona osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej:

• kierując pojazdem samochodowym oraz kierujący pojazdem przewożącym taką osobę w przypadku nie stosowania się do zakazów wyrażonych znakami: B-1 , B-3, B-4, B-10, B-35, B-37, B-38 , B-39.

Pamiętaj

• Podczas wykonywania manewrów omijania i wymijania wystarczy zachowanie "Ostrożności", chyba, że wykonywany jest manewr omijania/wymijania pojazdu egzaminacyjnego lub nauki jazdy.
• Wyprzedzanie wymaga już zachowania "Szczególnej ostrożności"
• Przejeżdżanie obok pojazdu uprzywilejowanego nie wymaga zachowania "Szczególnej ostrożności", jednak kierujący tym pojazdem podczas jazdy powinien zachować tą ostrożność, jeśli nie stosuje się do przepisów ruchu drogowego dotyczących zatrzymania i postoju, oraz sygnałów drogowych.